Ferdynand IV (I) Antonio Pascal Jan Nepomucen Serafin January Benito Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme-Spain (urodzony w Neapolu 18 stycznia 1751 roku, zmarł w Neapolu 4 stycznia 1825 roku) herb

Syn Karola III Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme-Spain króla Hiszpanii i Marii Amalii Wettin, córka Fryderyka Augusta II (Augusta III) Wettina księcia-elektora Saksonii, króla Polski i Marii Józefy Habsburg-Baudemont-Vaudemont-Lotaryński, córki Józefa II Habsburg-Baudemont-Vaudemont-Lotaryński cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego, króla Węgier i Czech, arcyksięcia Austrii.

Król Neapolu jako Ferdynand IV od 6 października 1759 roku do 23 stycznia 1799 roku, od 13 czerwca 1799 roku do 30 marca 1806 roku i od 22 maja 1815 roku do 12 grudnia 1816 roku, tytularny król Neapolu jako Ferdynand IV od 23 stycznia 1799 roku do 13 czerwca 1799 roku i od 30 marca 1806 roku do 22 maja 1815 roku, król Sycylii jako Ferdynand III 6 października 1759 roku do 8 grudnia 1816 roku. I król Królestwa Obojga Sycylii jako Ferdynand I od 12 grudnia 1816 roku do 4 stycznia 1825 roku, tytularny król Jerozolimy i wielki mistrz zakonu konstantynopolitańskiego św. Jerzego jako Ferdynand I od 10 września 1759 roku do 4 stycznia 1825 roku.

W Wiedniu (per procura) 7 kwietnia 1768 roku i (pro futuro) w Caserta 12 maja 1768 roku poślubił Marię Karolinę Habsburg-Baudemont-Vaudemont-Lotaryńską (urodzona w Schönbrunn 13 sierpnia 1752 roku, zmarła w Schloß Hetzendorf 8 września 1814 roku), córkę Franciszka I Beaumont cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego, księcia Lotaryngii, wielkiego księcia Toskanii i Marii Teresy Habsburg królowej Węgier i Czech, arcyksiężnej Austrii, córki Karola VI Habsburga cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego, króla Węgier i Czech, arcyksięcia Austrii. W Palermo 27 listopada 1814 roku poślubił (morganatyczny) Donnę Lucia Migliaccio (urodzona w Syrakuz 19 lipca 1770 roku, zmarła w Neapolu 26 kwietnia 1826 roku) księżną di Floridia, córkę Don Wincenta księcia di Floridia i Donny Doroty Borgia markizy del Casale.

Ferdynand urodził się w Neapolu. Mając osiem lat jego ojciec objął tron hiszpański. Wobec czego zgodnie z traktatami zabraniający związek dwóch koron, Ferdynand objął po nim tron neapolitański król, pod regencją przewodniczącego Rady Regencyjnej - Toskańczyka Bernarda Tanucci'ego. Był on, zdolnym i ambitnym człowiekiem, trzymającym twardą ręką swoje rządy. Celowo zaniedbał edukację młodego króla i zachęcał go do różnych zajęć i przyjemności, tak aby jego bezczynności i jego nadmiernego oddania do zewnętrznych sportów mogły odciągnąć od poznawania tajników rządzenia krajem.

Ferdynand został atletycznym mężczyzną, ale nieświadom swoich monarszych obowiązków, źle wychowany, uzależniony od rozrywek. Wyrósł w sferach zdegradowanej klasy Neapolitańczyków, nauczył się dialektu i zwyczajów ludzi prostych, którzy w dużej mierze na niego oddziaływali, do tego stopnia, iż nawet sprzedawał sam na rynku ryby, targując się o cenę.

W 1767 roku Ferdynanda został ogłoszony pełnoletnim władcą i jego pierwszy zarządzeniem było wydalaniem jezuitów z Neapolu. W następnym roku wziął ślub z arcyksiężniczką austriacką - Marią Karoliną, córką cesarzowej Marii Teresy I Habsburg. Piękna, zdolna i dumna, jak jej matka, ale okrutna i zdradziecka, jej ambicją było królestwo Neapolu, które usiłowała doprowadzić do potęgi w Europie. Tanucci, który usiłował udaremnić jej zamiary, został zdymisjonowany w 1777 roku i zastąpiony przez Anglika, Sir Johna Acton'a, który za poparcie królowej Marii Krystynie w jej planach został w 1779 roku mianowany premier Neapolu. Chociaż był on niezwykle zachłannym ryzykantem, doprowadził on do redukcji wewnętrznej administracji kraju do wprowadzenia systemu szpiegostwa, korupcji i okrucieństwa.

Wybuch Francuskiej Rewolucji w 1789 roku neapolitański rząd nie ustosunkował się wrogo do ruchów rewolucyjnych, i nawet współczuła z rewolucyjnymi zamysłami. Ale kiedy monarchia Francuzów została obalona, a król i królowa aresztowani (siostra Marii Karoliny - Maria Antonina) para królewska w Neapolu, potępili ten akt i w wyniku strachu i przerażenia dołączyli w 1793 roku do koalicji przeciw rewolucyjnej Francji.

Chociaż pokój został zawarty z Francją w 1796 roku, wojska Francuskiego Dyrektoriatu zajęły Rzymu, co zaalarmowało króla Ferdynanda IV jeszcze raz i pod wpływem żony król rozpoczął działania militarne z Napoleonem pod nieobecność jego (walczył w Egipcie). Mimo zajęcia Rzymu (29 listopada), został pokonany i musiał uciekać do Neapolu. Jednakże i tu został pokonany i zmuszony uciekać z Neapolu na pokładzie statku Nelson do Sycylii, zostawiając Królestwo w stanie anarchii. Francuzi weszli do miasta pomimo dzikiego oporu Neapolitańczyków, a następnie z terytorium państwa utworzono za zgodą i z pomocą wielkich rodów i burżuazji Republikę Parthenopaean w styczniu 1799 roku. Republika nie przetrwała długo, w kilka tygodni później oddziały Francuzów zostały odwołane z Włoch, Ferdynand natychmiast zareagował. Wysłał swoje wojska, składające się z Kalabryjczyków pod dowództwem, Ruff'a, człowieka zdolnego, wielkiego oddania dla króla. Ruffo w szybkim tempie, jak na owe czasy, dotarł do Neapolu (maj 1800 roku).

Król wrócił do Neapolu, wkrótce nastąpiły masowe aresztowania i wyroki osób, którzy przyczynili się do obalenia króla w Neapolu. Aby doprowadzić do zawarcia traktatu, Ferdynand IV wprowadził amnestię dla Francuzów. Po wybuchu wojny między Francją i Austrią w 1805 roku, Ferdynand IV zawarł traktat o neutralności, ale kilka dni później przystąpił do III koalicji stając po stronie Austrii. Zwycięstwo Francuzów w bitwie pod Austerliz 2 grudnia, umożliwiło Napoleonowi Bonapartemu, by wysłać armię do południowych Włoch. Ferdynand IV w obliczu zbliżającej się napoleońskiej armii uciekł 23 stycznia 1806 roku do Palermo, do którego 14 lutego dołączyła żona i syn. Po zdobyciu Neapolu Napoleon wydał oświadczenie, że dynastia Burbonów straciła koronę neapolitańską i proklamowała jego brata, Józefa Bonapartego królem Neapolu i Sycylii.

Ferdynand IV nie tracąc Sycylii kontynuował walkę wspierany przez wojska brytyjskie, o odzyskanie Neapolu. Ustanowił w Neapolu regenta, w osobie swojego syna, Franciszka i żony Marii Krystyny.

Po upadku Napoleon, Joachim Murat, który panował po usunięciu Józefa Bonapartego (król Neapolu od 1808 roku), został zdetronizowany w 1815 roku otwierając tyn samym drogę do powrotu Ferdynand. Przez tajny traktat Ferdynand IV zobowiązał się, iż nie będzie reformował konstytucji, a nabytki z czasów wojny zachowa na zasadach status quo. Wprowadził drobną zmianę wydanego przez króla Joachima I prawa. Korzystając z ogólnego powojennego zamieszania doprowadził do obalenia sycylijskiej konstytucji, z naruszeniem jego przysięgi i proklamował 12 grudnia 1816 roku związek dwóch państw, łącząc je w jedną całość pod nazwą Królestwa Obojga Sycylii.

Znoszenie liberalnego wyrażenia opinii spowodowało alarmującą rozpiętość wpływu i działalności tajnego stowarzyszenia Carbonari, który oddziaływał na dużą część armii. W lipcu 1820 roku wybuchł w Neapolu wojskowy bunt pod przywództwem generała Gugliema Pepei, który wymusił na królu Ferdynandzie I ogłoszenia nowej konstytucji, na modłę hiszpańskiej konstytucji z 1812 roku. Z drugiej strony, bunt w sycylijski został krwawo zdławiony przez neapolitańskie oddziały. Sukces wojskowej rewolucji w Neapolu poważnie zaalarmował władze Świętego Przymierza, który bał się rewolucyjnych trendów, które mogłoby się rozprzestrzenić na całą Europę. Po długich dyplomatycznych negocjacjach, podpisano na kongresie w Troppau (październik 1820 roku), protokół przez Austria, Prusy i Rosę, tworzący III koalicję. W 1821 roku do III koalicji przystąpił król Ferdynand I, na którym wymuszono przywrócenie w Królestwie władzę absolutną oraz obalenie konstytucji. W obronie monarchii i w obronie starego porządku w Królestwie Obojga Sycylii Austria, w której politykę prowadził kanclerz Metternich zadeklarowała swoją pomoc wojskową. Kampania, która nastąpiła w 1821 roku i w toku której armia austriacka zdobyła wąwóz Abruzi, a następnie po bitwie pod Rieti 7 marca 1821 roku autriackie wojska weszły do Neapolu. Natychmiast przystąpiono do likwidacji parlamentu, a król Ferdynand I rozpoczął represje.


Żródła:

"Zakon Konstantyniański św. Jerzewgo" - dr Mariusz Affek.


Ferdinand I of the Two Sicilies w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk